صرع یک اختلال مغزی است که باعث می‌شود، فرد تشنج کند. سلول‌های عصبی در مغز، سیگنال‌های الکتریکی را به یکدیگر می‌فرستند. هنگامی که این فرایند عادی، مختل شود، می‌تواند منجر به تشنج شود، که در نتیجه آن، تغییر ناگهانی در هوشیاری، حرکت و احساس ایجاد می‌شود.

اگر فرزند شما تشنج داشته باشد، ممکن است ناگهان، گیج و خیره شود، حرکات غیر قابل کنترل دست یا پا داشته باشد و هوشیاری اش را هم از دست بدهد. تشنج اغلب از چند ثانیه تا چند دقیقه طول می‌کشد. تشنج دردناک نیست، اما می‌تواند بسیار ناراحت کننده باشد.

اگر فرزند شما یک تشنج داشته باشد، به این معنا نیست که او صرع دارد. اگر کودک بدون تشخیص یک علت حاد مانند هیپوگلیسمی (احساس ضعف یا گرسنگی، رنگ پریدگی، عرق سرد، تپش قلب، سرگیجه و خواب آلودگی در صورتی که به این علائم توجه نشود و عوارض ادامه پیدا کند نهایتاً باعث بیهوشی و مرگ می‌شود)، تب بالا یا مننژیت، بیش از یک تشنج داشته باشد، ممکن است به عنوان صرع تشخیص داده شود (علل غیر حاد ممکن است آسیب سر یا اختلال ساختاری مغز باشد).


صرع چقدر رایج است؟

صرع چهارمین اختلال عصبی شایع در ایالات متحده بعد از میگرن، سکته مغزی و بیماری آلزایمر است. بیش از 2 میلیون آمریکایی، حدود  1 نفر در  100 نفر، صرع دارند که بیش از 300،000 از آن‌ها کودکان زیر  15 سال هستند. صرع اغلب در اوایل دوران کودکی و در میان سالمندان زود تشخیص داده می‌شود.


آیا بیماری صرع دائمی است؟

صرع در برخی افراد موقت است. برخی از مردم صرع را مدتی تجربه کرده‌اند و برخی دیگر، تا آخر عمر با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.


آیا صرع در کودکان و نوزادان خطرناک است؟

در بیشتر موارد، صرع خطری ندارد. اگر فرزند شما صرع دارد، برای مراقبت و جلوگیری از آسیب او در زمان تشنج، از او در مکان‌های نزدیک آب، مکان‌های بلند، ترافیک و محیط‌های دیگر بیشتر مراقبت کنید. شما باید در خانه نیز مراقب فرزند خود باشید، زیرا ممکن است موقع تشنج با کف پوش (موکت و یا سرامیک) و گوشه‌های تیز مبلمان و وسایل دیگر برخورد کند.

مواردی از عوارض صرع وجود دارد، ولی بسیار غیر معمول است، که به آن اشاره می‌کنیم.


بحران صرعی

بحران صرعی نوعی حمله صرعی ست که بیش از پنج دقیقه طول می‌کشد یا بیش از یک حمله در طول پنج دقیقه اتفاق می‌افتد، بدون این که شخص بین هر یک از این حالت‌ها به وضعیت طبیعی برگردد. این حالت باعث می‌شود فرد در معرض خطر ابتلا به آسیب و مرگ مغزی باشد.


مرگ ناگهانی غیرمنتظره در صرع

مرگ ناگهانی غیرمنتظره در صرع یا SUDEP در افرادی که تشنج‌شان درمان نمی‌شود، اتفاق می‌افتد. به ویژه اگر تشنج آنها با سختی عضلات و یا انقباض عضلات همراه باشد.

در گذشته، افراد صرع را با بیماری‌‌های روانی و ذهنی و ناتوانی‌های فکری اشتباه می‌گرفتند. در حالی که هیچ ارتباطی بین صرع و بیماری‌های ذهنی و روحی وجود ندارد. برخی از ناتوانی‌های یادگیری می‌تواند به علت تشنج ناشی از صرع در کودکان باشد، اما در بیشتر موارد، بین آنها نیز هیچ ارتباطی وجود ندارد.


علت صرع در نوزادان و کودکان چیست؟

عملکرد غیر طبیعی مغز باعث تشنج کودکان می‌شود، اما علت این اختلال هنوز شناخته نشده است. در واقع در 7 مورد از 10 مورد دلایل صرع در کودکان، علت صرع ناشناخته است. این تشنج کریپتوژنیک بدون علت شناخته شده ایجاد می‌شود. در حالت دیگر ممکن است تشنج، به دلیل یک آسیب مغزی در اثر تصادف یا بیماری باشد که در آن صورت، تشنج سمپتوماتیک نامیده می‌شود.  

علل احتمالی صرع در نوزادان و کودکان شامل مننژیت و سایر عفونت‌های مغزی، تب، ناهنجاری مغزی، دلایل مادرزادی (مانند سندرم داون و توبروز اسکلروزیس)، ضربه سر، سکته مغزی، مسمومیت (برای مثال مسمومیت با سرب و یا منوکسید کربن) و به ندرت تومور مغزی است.

کمبود اکسیژن در طول زایمان، پایین بودن سطح قند خون و کلسیم خون یا منیزیم خون، خونریزی در مغز  و استفاده از مواد مخدر توسط مادر باردار از علت‌های صرع در نوزادان تازه متولد شده است.

محققان دریافتند که شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد برای برخی از انواع تشنج‌های صرعی، دلایل ژنتیکی وجود دارد که در این صورت به آنها تشنج‌های ایدوپاتیک یا اولیه گفته می‌شود.


صرع در نوزادان و کودکان چگونه تشخیص داده شود؟

پزشک با گوش دادن به توضیحات والدین از شرح حال کودک و انجام معاینه فیزیکی، علت تشنج و صرع در نوزادان و کودکان را تشخیص می‌دهد.

آزمایش‌های خون، سی تی اسکن یا ام آر آی (ارائه تصاویر دقیق مغز)، نوار مغزی (تشخیص فعالیت الکتریکی در مغز از طریق الکترودها) نیز جهت تشخیص صرع انجام می‌شود. گاهی اوقات برای پیدا کردن منطقه‌ای از مغز که باعث تشنج می‌شود، آزمایش PET (تصویر برداری با مواد رادیواکتیو)، نیز تجویز می‌شود.


آیا صرع در نوزادان و کودکان درمان می‌شود؟

درمان‌هایی وجود دارد که می‌تواند باعث کاهش تشنج در کودکان مبتلا به صرع شود. دارو‌های ضد صرع اغلب مفید هستند. هرچند این دارو‌ها ممکن است عوارض جانبی داشته باشند.  

برای بعضی از کودکان، همراه با دارو، یک رژیم غذایی با کربوهیدرات کم، پروتئین کم و چربی بالا به عنوان رژیم غذایی کتوژنیک، مفید است. این رژیم غذایی اغلب در بیمارستان و تحت نظارت پزشک شروع می‌شود. در واقع نظارت پزشک برای شروع این رژیم غذایی ضروری است.

برای بزرگسالان و کودکان 12 ساله و بیشتر، یک درمان الکتریکی به نام تحریک عصب واگ (VNS) وجود دارد که در پیشگیری از بروز تشنج‌ها مفید است. برای کودکانی که دارو و رژیم غذایی موثر نیست، ممکن است جراحی انجام شود.


آیا روشی برای جلوگیری از صرع و تشنج وجود دارد؟

چند اقدام پیشگیرانه برای جلوگیری از صرع در نوزادان و کودکان وجود دارد، که می‌توانید انجام دهید.

برنامه واکسیناسیون نوزادان و کودکان خود را در زمان‌های مقرر و مشخص انجام دهید. واکسیناسیون کودک را در برابر بیماری‌های خاصی که ممکن است منجر به صرع شود، محافظت می‌کند.

برای جلوگیری از آسیب‌های مغزی در تصادفات با اتومبیل، سقوط از بلندی و آسیب‌های ورزشی از کودک خود مراقبت کرده و برای مثال اطمینان حاصل کنید که فرزند شما در هنگام ورزش، کلاه ایمنی می‌پوشد.

مادر باید زمانی که باردار می‌شود، مراقبت‌های قبل از زایمان را به خوبی دریافت کند.

اگر فرزند شما صرع دارد، مطمئن شوید که داروهایش را سر زمان مقرر دریافت می‌کند.

سعی کنید زمان‌هایی که ممکن است شرایط تشنج برای کودک ایجاد شود، مثلاً زمانی که او خسته است یا بیش از حد هیجان زده است را تشخیص داده و این شرایط را برای او به حداقل برسانید.


سخن آخر

وجود یک تشنج در کودک شما، به این معنی نیست که فرزند شما صرع دارد. در صورتی که به وجود صرع در کودک خود شک داشتید به پزشک مراجعه کنید. معمولاً پزشکان با انجام آزمایش‌های گسترده و معاینات فیزیکی، صرع در نوزادان و کودکان را سریعاً تشخیص می‌دهند. بدین صورت اگر کودک شما مبتلا به صرع بود، زودتر می‌توانید روش‌های درمانی را بکار برده و به بهبودی فرزند خود کمک کنید. 


منبع: سایت ستاره